Ισπανοί επιστήμονες «διάβασαν» (αλληλούχισαν) για πρώτη φορά το πλήρες γονιδίωμα του δέντρου της ελιάς. Η ελιά είναι ένα από τα πρώτα δέντρα που καλλιεργήθηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας, πριν από περίπου 6.000 χρόνια, μια διαδικασία που ξεκίνησε στην ανατολική Μεσόγειο και μετά επεκτάθηκε προς τα δυτικά.
Η εξέλιξη αυτή θα βοηθήσει να αναπτυχθούν ποικιλίες πιο ανθεκτικές στα βακτήρια, στους μύκητες και στην κλιματική αλλαγή και να παραχθούν ελαιόλαδο και ελιές καλύτερης ποιότητας.
Σήμερα αποτελεί εμβληματικό φυτό όλης της Μεσογείου, έχοντας ζωτική σημασία για την αγροτική οικονομία της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας. Συνολικά υπάρχουν σχεδόν 1.000 ποικιλίες ελιάς.
H συγκεκριμένη έρευνα συντονίστηκε από τον Palo Vargas, ερευνητή του ισπανικού ινστιτούτου ελαιολάδων (CSIC Real Jardín Botánico), ο οποίος αποκάλυψε την διαδικασία σε δελτίο ειδήσεων, τονίζοντας ότι «Υπάρχουν τρεις φάσεις για την αλληλουχία του γονιδιώματος: Πρώτα, η απομόνωση όλων των γονιδίων, που δημοσιεύτηκε πριν από δύο χρόνια. Δεύτερον, η συγκέντρωση του γονιδίωματος, το οποίο απαιτεί την ταξινόμηση των γονιδίων το ένα μετά το άλλο, σαν την σύνδεση των φράσεων σε ένα βιβλίο. Τέλος, ο εντοπισμός όλων των γονιδίων, ή αλλιώς το δέσιμο του βιβλίου. Η συγκεκριμένη παρουσίαση αφορά τις τελευταίες δύο φάσεις».
Μέχρι σήμερα, το γονιδίωμα της ελιάς (Olea europaea), που περιέχει πάνω από 56.300 γονίδια, ήταν άγνωστο στην ολότητά του, παρόλο που ρυθμίζει τις διαφορές ανάμεσα στις ποικιλίες, στα μεγέθη και στη γεύση των καρπών, τη διάρκεια ζωής των δέντρων (τα οποία μπορεί να ζήσουν έως 4.000 χρόνια!) και την ικανότητά τους να προσαρμόζονται σε ξηρά περιβάλλοντα.
Οι μοριακές βάσεις που υπάρχουν κάτω από τις φαινοτυπικές διαφορές ανάμεσα στις διάφορες ποικιλίες ακόμη δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητές από τους επιστήμονες. Τόσο οι άγριες όσο και καλλιεργήσιμες ποικιλίες ελιάς, διαθέτουν 46 χρωμοσώματα.
Το βασικότερο δείγμα, συγκεντρώθηκε από μια ελιά στην Ισπανία, ηλικίας 1.200 ετών. Οι ερευνητές απομόνωσαν ένα μεγάλο τμήμα DNA της ελιάς ενώ πήραν στοιχεία που περιείχαν 155.000 κλώνους από ελαιόδεντρα άνω των 1.000 ετών και τα διασταύρωσαν βάσει στοιχείων που είχαν από τις έρευνές τους. Στη συνέχεια, έγινε μια πλήρης ανάλυση για υπολογιστεί το μέγεθος του γονιδιώματος, το επίπεδο της ετεροζυγωτίας και το περιεχόμενο της αλληλουχίας γονιδιώματος.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα πλήρες σχέδιο γονιδιώματος της ελιάς O.europeana, που θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες για τα γενετικά χαρακτηριστικά και θ ααποτελέσει “κλειδί” για τους φαινοτυπικούς τύπους του καρπού. Επιπλέον, θα δώσει ώθηση στα προγράμματα αναπαραγωγής και στη δημιουργία νέων ποικιλιών.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα πλήρες σχέδιο γονιδιώματος της ελιάς O.europeana, που θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες για τα γενετικά χαρακτηριστικά και θ ααποτελέσει “κλειδί” για τους φαινοτυπικούς τύπους του καρπού. Επιπλέον, θα δώσει ώθηση στα προγράμματα αναπαραγωγής και στη δημιουργία νέων ποικιλιών.
Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό GigaScience, ανέφεραν ότι η αποκωδικοποίηση των γενετικών μυστικών της ελιάς θα βοηθήσει στο να αναπτυχθούν ποικιλίες πιο ανθεκτικές στα βακτήρια, στους μύκητες και στην κλιματική αλλαγή και πιθανώς να παραχθούν ελαιόλαδο και ελιές καλύτερης ποιότητας.
Πηγή: Agronews
